ایسنا

امروزه با افزایش تولید و تنوع غذاهای فرآوری‌شده، تشخیص گونه گوشت مصرفی از جمله نگرانی‌های عمده مصرف کننده‌ها و وزارت بهداشت جهت صدور مجوز برای ارائه به بازار مصرف است. همچنین شرکتهای تولیدکننده برای محصولات گوشتی خود نیازمند راه‌اندازی آزمایشگاه‌های استانداردی هستند که بتوانند برای عرضه محصول خود مجوز گرفته و کالای تولیدی خود را وارد صحنه رقابت در بازار جهانی کنند. 

در این راستا راه‌اندازی روش‌های شناسایی مولکولی گونه جانداری که در تهیه گوشت از آن استفاده شده، می‌تواند مشکلات موجود در این حوزه را حل کند.

با استفاده از روش‌های مبتنی بر زیست فناوری مولکولی می‌توان وجود مقادیر بسیار کم از یک ماده را در محصولات غذایی تشخیص داد. تقلبات در فروش گوشت چه به صورت خام و چه در مواد غذایی از عمده‌ترین مسائلی است که به وفور دیده می‌شود. جنبه‌های مختلفی مثل منبع، قیمت، عوامل مذهبی، سیستم‌های تولیدی و ایمنی بر مقبولیت گوشت نزد مصرف‌کننده موثرند.

 در این کیت برای تشخیص گونه‌های گوشتی از روش ژنتیکی استفاده شده که علاوه بر سریع و دقیق بودن این امکان را به وجود می‌آورد که حتی گوشت‌های فرآوری شده نظیر همبرگر، سوسیس، کالباس ، کباب و... را نیز شناسایی کند.

اساس این روش مبتنی بر «دی‌.ان‌.ای» میتوکندری است که با تعداد کپی‌های بالا در هر سلول موجود است و به ندرت دچار نوترکیبی می‌شود و با توجه به منحصر به فرد بودن می‌تواند برای شناسایی گونه‌ها استفاده شود. این کیت قادر به تعیین ۱۰ نوع گوشت به دست آمده از گوسفند، گاو، بوفالو، شتر، جوجه، سگ، گربه، خوک، بز و الاغ با استفاده از روش مولکولی و واکنش «پی‌.سی‌.آر» است. 

نحوه عملکرد این کیت بدین صورت است که پس از استخراج «دی‌.ان‌.ای» از بافت گوشتی مورد نظر، مقداری مشخص شده از آن را به محتویات موجود در هر ویال داخل کیت که جهت شناسایی یک گونه گوشت است، اضافه کرده و با شرایط قید شده واکنش «پی‌.سی‌.آر»  جهت تکثیر ژن مورد نظر انجام می‌شود. پس از اتمام واکنش «پی‌.سی‌.آر» به کمک ژل آگارز قطعه تکثیر یافته و اندازه قطعه آشکار می‌شود. 

کاربر می‌تواند با توجه به اطلاعات قید شده در دستورالعمل داخل کیت و استفاده از جدولی که اندازه قطعات حاصل از هر گونه داخل آن مشخص شده، نوع گونه گوشت مورد نظر خود را مشخص کند.

کارشناس آزمایشگاه تشخیص فرآورده‌های گوشتی مرکز کنترل کیفی مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز که در مراحل تست این کیت با تیم تحقیقاتی همکاری داشته است، در مقایسه کیت ایرانی تشخیص ژنتیک گونه‌های مختلف گوشت با کیت‌های وارداتی گفت: کیت‌های خارجی که به دلیل تحریم‌ها با دشواری فراوان و قیمت بالا وارد می‌شوند، تنها قادر به تشخیص ۶ گونه گوشت هستند و هر کیت تا ۴۵ بار قابل استفاده است؛ اما کیت ایرانی ضمن این که قادر به تشخیص ۱۰ گونه جانوری است تا ۸۰ بار قابل استفاده است و با توجه به داخلی بودن به سهولت و در زمانی کوتاه قابل تهیه است.

بر اساس اعلام روابط عمومی مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران، وی خاطرنشان کرد: کیت‌های خارجی بعضا در شناسایی نمونه‌های حاوی مخلوطی از گونه‌ها محدودیت دارند، ولی کیت ساخته شده در مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران قادر است به راحتی نمونه‌های مالتی پلکس را آنالیز کند.